Voor velen heeft de coronacrisis grote gevolgen (gehad?). Denk aan de horeca en de cultuursector. Maar ook aan de jongeren, van wie steeds meer duidelijk wordt dat zij psychisch en sociaal op achterstand zijn gezet. Maar ook kerken dragen de gevolgen. Al lijken die ‘klein bier’ in vergelijking met de enorme frustraties van anderen, ze zijn er wel.
Woensdag gedichtdag. In deze laatste week van januari een gedicht van R.S. Thomas. Het gaat niet alleen over januari, maar ook over alle maanden die nog komen. Thomas was dichter-dominee in Wales. Hij is veel minder bekend dat zijn naamgenoot Dylan Thomas, maar gooide ooit hoge ogen voor de Nobelprijs.
Woensdag gedichtdag. Vandaag een gedicht met de datum van vandaag in de titel. Het zou een gedicht voor Blue Monday kunnen zijn: de dag waarop veel mensen de gordijnen dicht willen laten. Maar in dit gedicht gaat het wel even verder dan die ene dag. Lees ook de korte kanttekening erna maar. Vandaag een gedicht van de Amerikaanse dichteres Anne Sexton (1928-1974).
Een datum kan aan een particuliere gebeurtenis herinneren. Een maand kan een al dan niet idyllisch natuurdecor oproepen. Maar samen kunnen ze ook verwijzen naar een historische gebeurtenis, zoals in dit gedicht van de Amerikaanse dichteres Elizabeth Bishop (1911-1979). Op 1 januari 1502 landden de Portugezen op de kust van Brazilië. Het was het begin van een wrede geschiedenis. Daarover gaat dit gedicht dat bedrieglijk arcadisch begint.
Ik ga nog maar even door met het plaatsen van gedichten die gaan over de tijd van het jaar waarin we ons bevinden. Op deze eerste woensdag van 2022 een nieuwjaarsgedicht van Leo Vroman. Hij schreef ‘Oud Nieuw Jaar’ op 11 december 2007 speciaal voor de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren ter gelegenheid van de jaarwisseling 2007-2008.
December – tijd van advent. Nog maar een paar dagen en het is Kerst. Daarom deze week een kerstgedicht. Het is van een protestantse dichter die later zijn/het geloof niet zonder bitterheid kon bezien. Jan H. de Groot was zo’n 28 jaar toen hij dit gedicht schreef. We schrijven 1929. Best bijzonder: een gereformeerde jongen voor wie het café kennelijk niet vreemd was. Hij vond sporen van geloof buiten de kerk.
In deze lockdown zijn de meeste scholen weer gesloten. Nodig misschien, maar meer en meer krijgen we er oog voor dat dit zeer schadelijk is voor kinderen en jongeren. Hun geestelijke gezondheid en ontwikkeling worden er sterk door belemmerd. Maar de berichten daarover hebben me ook aan het denken gezet over mijn ouders.
In deze koude en grijze maanden hier wat poëzie die ons kan opwarmen. Elke week een gedicht over de maand waarin we zitten. Op deze derde woensdag van de maand dus een derde gedicht over december.
Het is van Willem Wilmink en de bundel waarin ik het vond toont dat het komt uit een werkje uit 1977 getiteld ‘De dertien maanden van het jaar’. Wie die gedichtjes leest, merkt dat ze zijn geschreven vanuit het perspectief van een puber. Wilmink was daar een meester in. Hij schreef dan ook veel voor kinderprogramma's.
In deze tijd van het jaar hier elke week een gedicht dat te maken heeft met de maand waarin we leven. Deze week nu eens niet een gedicht waarin de maand expliciet genoemd wordt. Het gaat over advent, afgeleid van het Latijnse woord ‘adventus’: komst. We bereiden ons voor op de komst van…, ja, van wie of wat?
In deze koude en gure maanden op deze plek wat poëzie die ons kan opwarmen. Elke week een gedicht over de maand waarin we zitten. Vandaag een gedicht van Billy Collins, de Amerikaanse meester van de lichte toon. Er zijn nog altijd veel mensen die denken dat poëzie een geheimtaal is voor ingewijden. Maar Collin bewijst gedicht na gedicht het tegendeel. En dat een lichte toon de ontroering niet in de weg hoeft te staan, daarvan is dit gedicht een toonbeeld. Uitgerekend een gedicht over deze dag: 1 december.