We zijn allemaal ontregeld. De stadions zijn leeg. Veel winkels zijn gesloten. De restaurants allemaal. Kerkdiensten kunnen alleen per livestream gevolgd worden. Maar het meest ingrijpend vind ik de restricties met betrekking tot uitvaarten. Er mogen niet meer dan dertig personen aanwezig zijn. Een uitvaart is natuurlijk al een verdrietige zaak, maar dat verdriet wordt nog eens schrijnender door een sterke beperking van het gezelschap.
Elke week doe ik boodschappen voor mijn moeder in deze coronatijden. Ze is 88 jaar, gelukkig vitaal, maar als kinderen riskeren we niets. Dus braaf noteer ik wekelijks de boodschappen die ze per telefoon aan me doorgeeft. En vervolgens spoed ik mij naar de Jumbo. Daar wacht tegenwoordig een winkelmedewerker de klanten op om hen een gedesinfecteerd winkelwagentje te geven. Maar die mensen hebben het niet gemakkelijk, zo bleek mij gisteren.
Een paar maanden geleden werd ik gevraagd om op 4 mei bij de Dodenherdenking in Papendrecht een van de toespraken te houden. Maar ja, je voelt het al: ook dat kan in deze crisistijd op de reguliere manier niet doorgaan. Er wordt nu een grotendeels vooraf opgenomen uitzending van gemaakt. Daarom moesten ook de toespraken ingesproken worden. In een lege kerk. Nu ben ik daar sinds een paar weken wel aan gewend. Maar het voelde toch weer anders.
Veel mensen slaan in deze coronatijden aan het klussen of tuinieren. De rijen voor bouwmarkten en tuincentra zijn lang. En dan is er nog het fenomeen van de milieustraat. Gisteren zag ik vanaf de snelweg die van Hendrik Ido Ambacht. Nog steeds een ellenlange rij auto’s, vaak met aanhangwagentjes vol. En dat is zo vanaf het begin van de crisis! Wat hebben we allemaal toch weg te gooien?
Je moet roeien met de riemen die je hebt. Zeker in coronatijden. En met die riemen kom je soms nog aardig ver. Neem de kerkdiensten. Er zijn nu zondags alleen maar lege banken. Maar de techniek bood uitkomst. Er kwamen livestreamdiensten. Een uitkomst! Op deze manier kunnen mensen met hun eigen kerk verbonden blijven. Maar ja, toen kwam Pasen.
Social distancing. De anderhalve-meter-samenleving. Afstand houden. Het zijn de woorden die deze dagen het meest gebruikt worden. Daarachter gaan verdrietige situaties schuil. Mensen in verpleeg- en verzorgingshuizen mogen niet meer bezocht worden. Het maakt machteloos en moedeloos. Maar er zijn ook creatieve manieren om elkaar te ontmoeten. Het raambezoek bijvoorbeeld.
Even geen corona. Want vandaag is het exact 75 jaar geleden dat Dietrich Bonhoeffer, de wereldberoemde theoloog, werd opgehangen vanwege zijn verzet tegen Hitler. Al maanden werd op deze gedenkdag vooruitgelopen. In veel kerken werden evenementen georganiseerd over leven en werk van Bonhoeffer. Vandaag ruimt Trouw er twee pagina’s voor in. Maar ik denk vandaag ook aan iemand anders.
De coronacrisis heeft ons stil gezet. Voor ondernemers is dat een angstige stilte. Mensen die vrezen voor hun gezondheid houden ook hun adem in. Voor anderen is het misschien een weldadige stilte. Maar het stil gezet worden biedt ook openingen voor vergeten of nieuwe dingen. De legpuzzels blijken niet aan te slepen. Mijn vrouw is aan het borduren geslagen. En ik? Sinds kort heb ik de roman herontdekt. Er heeft zich een leeswoede in mij losgemaakt die ik lange tijd niet had.
Zondagavond. We hebben een zonovergoten dag achter de rug. ’s Morgens heb ik de online-kerkdienst gevolgd. ’s Middags een roman uitgelezen. Maar nu is het avond. De brievenbus kleppert. Raar. Wie komt er op zo’n tijdstip nog iets door de bus stoppen? Het blijkt een folder. In de vorm van een mondkapje. Als ik de tekst voorop lees, weet ik hoe laat het is.
We moeten allemaal vooral binnen blijven. Niet leuk. Maar voor de meesten is het goed uit te houden. Voor ouderen is het nog een ander verhaal. Neem mijn moeder Nellie. Ze is 88 jaar. Goed gezond gelukkig en vitaal. Maar behalve voor een ommetje komt ze nauwelijks buiten in deze tijd. En de boodschappen doen wij. Met het gepaste afstand houden bij het brengen. Het is dus stilletjes voor haar. Gelukkig heeft ze sinds kort een smartphone.