Deze rubriek gaat meestal over mijn leeservaring met nieuwe boeken. Maar vanaf nu bespreek ik af en toe ook klassiekers. Dit keer een boek van de Oostenrijkse auteur Stefan Zweig. Hij pleegde in 1942 zelfmoord. In 1944 verscheen postuum zijn autobiografie. Wat een indringend en appellerend boek! Zweig neemt ons mee op een levenstocht die start in de negentiende eeuw en voert naar een kantelpunt richting de verschrikkingen van de twintigste eeuw.
John Barton, Bijbelgeleerde en priester in de Anglicaanse kerk, schreef een dik en doorwrocht boek over de Bijbel. Het biedt een breed overzicht van de stand van de Bijbelwetenschap en de geschiedenis van het Bijbelgebruik. Wie het boek uitheeft, heeft niet alleen duizelingwekkende tocht gemaakt door en met de Bijbel, maar is meteen bijgepraat over het Boek der boeken.
Voor de tweede keer in korte tijd las ik een boek van een niet-gelovige auteur dat eindigt bij de Bergrede van Jezus. Na Rutger Bregman in zijn ‘De meeste mensen deugen’ laat ook een van onze beste essayisten, Bas Heijne, zijn nieuwste boek uitlopen op spreuken uit de Bergrede. Zijn ‘Mens/onmens’ komt uit bij het zelfverlies dat Jezus predikte – in de ogen van Heijne een baken in deze verwarrende tijden.
Dirk de Wachter is een populair spreker en schrijver. Hij verbaast zich er zelf over: wat hij zegt, is toch niet zo nieuw? Dat is het ook niet. Maar kennelijk zijn we onderweg iets verloren wat hij weer vanonder het stof vandaan haalt. Zijn boodschap: geluk is niet maakbaar, accepteer dat het leven barsten kent.
‘Hang op! Klik weg! Bel uw bank!’ Met deze slogans werden wij lange tijd gewaarschuwd tegen kwaadwillenden die vanuit verre landen het gemunt hebben op onze bankrekening. De digitale wereld is onveilig. Maar hoe onveilig, dat weet je pas goed na het lezen van ‘Het is oorlog’ van Modderkolk.
De dichter Menno Wigman overleed in 2018. Dit jaar verschenen zijn verzamelde gedichten. Ik aarzelde aanvankelijk met aankoop van deze bundel: ik had al drie bundels van hem staan. Maar ik wilde er ook niet aan. Deze bundel aankopen kwam voor mijn gevoel neer op: zelf ook een punt achter zijn leven en werk zetten. Maar ik bezweek. Het kon niet anders. En die punt komt er niet.
Volkskrant-journalist Fokke Obbema kreeg in 2017 in zijn slaap een hartstilstand. Gelukkig was zijn vrouw wakker. Zij belde onmiddellijk 112. De mevrouw die zij aan de lijn kreeg, gaf aanwijzingen bij het reanimeren. Ondertussen waren de hulpdiensten al uitgerukt. Obbema overleefde. Maar in het verwerkingsproces daarna drong de vraag naar de zin van het leven zich aan hem op. Hij besloot anderen de vraag ook voor te leggen. Het resulteerde in een mooie serie interviews die nu gebundeld zijn.
De beschaving is slechts een vernislaagje: schrap het weg en het kwaad dat in mensen huist, wordt zichtbaar. Het is deze alomtegenwoordige veronderstelling waarop Ruther Bregman zijn pijlen richt. Hij bepleit een compleet tegenovergestelde positie: de meeste mensen deugen. Maar ook na lezing van zijn boek, weet ik dat niet zo zeker. Al werd ik wel meegesleept door zijn overtuigingskracht.
De Amerikaanse dichter Walt Whitman (1819-1892) is het bekendst vanwege zijn uitbundige en monumentale bundel ‘Leaves of Grass’. Maar Whitman schreef in 1882 ook memoires die een andere kant van hem laten zien. Het boek verschijnt nu voor het eerst in een Nederlandse vertaling.
Ik houd nooit zo van ‘the best of’. Niet wat muziek betreft en ook niet wat poëzie betreft. Songs en gedichten wil ik kunnen plaatsen op een album of binnen de opbouw van een bundel. Maar ik maak een uitzondering voor dit boek. Ik moet namelijk bekennen dat ik slechts hier en daar een gedicht van H.H. ter Balkt had gelezen. De keuze die Alfred Schaffer nu uit zijn omvangrijke oeuvre heeft gepubliceerd, gaf me de beste introductie.
Nick Cave gaf een eenmalig concert in het Londense Alexandra Palace. Het werd gestreamd en een paar weken later als bioscoopfilm uitgebracht. Maar er kwam ook een geluidsopname van. Ik kocht de dubbel-lp (met prachtige foto’s op de binnenhoezen!) en werd weggeblazen toen de naald van mijn platenspeler eenmaal in de groef was gevallen.
Netflix grossiert niet alleen in series, maar ook in goede films. Een voorbeeld daarvan is The Dig. Geen wereldschokkende film, maar gewoon een goed onderhoudend stuk werk met een mooi verhaal. En nog waargebeurd ook.
Sjef Hermans, zanger-gitarist van de Zeeuwse groep Sunshine Cleaners, heeft een fascinatie voor slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Dat werd al duidelijk bij de vorige cd van de groep, volledig gewijd aan Dietrich Bonhoeffer. Maar op de nieuwste cd wordt een eregalerij opgericht voor meerdere mensen.
In deze tijden zit op bioscoopbezoek ook een flinke rem. Gelukkig hebben we Netflix nog. De streamingsdienst zorgt niet alleen voor een nooit opdrogende stroom series, maar produceert ook films die er mogen zijn. Dit is er zo één. Een prachtig sociaal drama.
De beroemde pianist Keith Jarrett kreeg in 2018 twee beroertes en zal daardoor nooit meer kunnen spelen. Het moet voor de man een ramp zijn, want hij leverde jaar na jaar album na album af. En of het nu ging om ‘standards’, klassiek, religieus of blues, Jarrett toonde zich een meester in alle stijlen. Aan de stroom albums zal nu langzamerhand een einde komen, al verscheen gelukkig nog een opname van een concert in Boedapest in 2016.