Geert Mak, inwoner van het Friese dorpje Jorwerd, hoort tot het clubje mensen dat één keer in de zoveel tijd de kerkklok luidt. In de coronatijden werd er, net als door veel ander kerken, op woensdagavond om 19.00 uur de klok geluid als teken van hoop en troost. Mak nam die taak waar. Maar voor hem was het geen klok van hoop, maar van alarm. Je zou zijn boek ook zo’n alarmbel kunnen noemen.
Tussen 2008 en 2011 schreef de Noorse auteur Karl Ove Knausgård in een razend tempo een roman in zes kloeke delen. Het werd een hype. Maar aangezien ik niet van hypes houd, liet ik de boeken destijds links liggen. Tot ik een paar maanden geleden in een kringloopwinkel voor twee euro een nieuw exemplaar van het eerste deel kocht. Na lezing was ik verkocht. Ik schafte meteen (via Boekwinkeltjes.nl – ook zo’n aanrader) de andere delen aan. Daarom – net als vorige maand – nu eens niet een bespreking van een nieuw boek, maar van een werk dat zich bewezen heeft.
Deze rubriek gaat meestal over mijn leeservaring met nieuwe boeken. Maar vanaf nu bespreek ik af en toe ook klassiekers. Dit keer een boek van de Oostenrijkse auteur Stefan Zweig. Hij pleegde in 1942 zelfmoord. In 1944 verscheen postuum zijn autobiografie. Wat een indringend en appellerend boek! Zweig neemt ons mee op een levenstocht die start in de negentiende eeuw en voert naar een kantelpunt richting de verschrikkingen van de twintigste eeuw.
John Barton, Bijbelgeleerde en priester in de Anglicaanse kerk, schreef een dik en doorwrocht boek over de Bijbel. Het biedt een breed overzicht van de stand van de Bijbelwetenschap en de geschiedenis van het Bijbelgebruik. Wie het boek uitheeft, heeft niet alleen duizelingwekkende tocht gemaakt door en met de Bijbel, maar is meteen bijgepraat over het Boek der boeken.
Voor de tweede keer in korte tijd las ik een boek van een niet-gelovige auteur dat eindigt bij de Bergrede van Jezus. Na Rutger Bregman in zijn ‘De meeste mensen deugen’ laat ook een van onze beste essayisten, Bas Heijne, zijn nieuwste boek uitlopen op spreuken uit de Bergrede. Zijn ‘Mens/onmens’ komt uit bij het zelfverlies dat Jezus predikte – in de ogen van Heijne een baken in deze verwarrende tijden.
Dirk de Wachter is een populair spreker en schrijver. Hij verbaast zich er zelf over: wat hij zegt, is toch niet zo nieuw? Dat is het ook niet. Maar kennelijk zijn we onderweg iets verloren wat hij weer vanonder het stof vandaan haalt. Zijn boodschap: geluk is niet maakbaar, accepteer dat het leven barsten kent.
‘Hang op! Klik weg! Bel uw bank!’ Met deze slogans werden wij lange tijd gewaarschuwd tegen kwaadwillenden die vanuit verre landen het gemunt hebben op onze bankrekening. De digitale wereld is onveilig. Maar hoe onveilig, dat weet je pas goed na het lezen van ‘Het is oorlog’ van Modderkolk.
De dichter Menno Wigman overleed in 2018. Dit jaar verschenen zijn verzamelde gedichten. Ik aarzelde aanvankelijk met aankoop van deze bundel: ik had al drie bundels van hem staan. Maar ik wilde er ook niet aan. Deze bundel aankopen kwam voor mijn gevoel neer op: zelf ook een punt achter zijn leven en werk zetten. Maar ik bezweek. Het kon niet anders. En die punt komt er niet.
Volkskrant-journalist Fokke Obbema kreeg in 2017 in zijn slaap een hartstilstand. Gelukkig was zijn vrouw wakker. Zij belde onmiddellijk 112. De mevrouw die zij aan de lijn kreeg, gaf aanwijzingen bij het reanimeren. Ondertussen waren de hulpdiensten al uitgerukt. Obbema overleefde. Maar in het verwerkingsproces daarna drong de vraag naar de zin van het leven zich aan hem op. Hij besloot anderen de vraag ook voor te leggen. Het resulteerde in een mooie serie interviews die nu gebundeld zijn.
De beschaving is slechts een vernislaagje: schrap het weg en het kwaad dat in mensen huist, wordt zichtbaar. Het is deze alomtegenwoordige veronderstelling waarop Ruther Bregman zijn pijlen richt. Hij bepleit een compleet tegenovergestelde positie: de meeste mensen deugen. Maar ook na lezing van zijn boek, weet ik dat niet zo zeker. Al werd ik wel meegesleept door zijn overtuigingskracht.
Toen ik dit album voor het eerst beluisterde, was ik al meteen onder de indruk van het sprankelende gitaarspel. Maar toen ik op YouTube keek, zag ik ook nog eens dat zij geen band achter zich heeft, zoals ik dacht: nee, ze speelt alles tegelijk! Hoe ze dat voor elkaar krijgt?
Als de tv-recensenten van Trouw me er niet op hadden gewezen, had ik de Franse serie 'Dix pour cent' waarschijnlijk niet ontdekt. Nergens anders kwam ik de naam tegen. En dan: Franse series? Maar ik ging kijken en werd steeds enthousiaster.
De 69-jarige Canadees Daniel Lanois heeft zijn sporen inmiddels ruim verdiend. Niet alleen als artiest, maar ook als producer van gerenommeerde artiesten als U2 en Bob Dylan. De laatste tijd bracht hij zelf veel instrumentaal werk uit, veel pedalsteel en elektronische muziek, vaak gemaakt voor films. Maar nu is hij teruggegaan naar zijn wortels.
Nick Cave gaf een eenmalig concert in het Londense Alexandra Palace. Het werd gestreamd en een paar weken later als bioscoopfilm uitgebracht. Maar er kwam ook een geluidsopname van. Ik kocht de dubbel-lp (met prachtige foto’s op de binnenhoezen!) en werd weggeblazen toen de naald van mijn platenspeler eenmaal in de groef was gevallen.
