De film draait in de bioscoop. Het boek las ik een paar jaar geleden. Het maakte diepe indruk op me. Maar ik aarzel om de film te gaan bekijken. Het gaat namelijk om een wreed verhaal: over de christenvervolgingen in het 17de eeuwse Japan. De titel van film en boek luidt ‘Silence’ - ‘Stilte’. Met die stilte wordt het zwijgen of de afwezigheid van God bedoeld.
Ik volg Stephan Sanders met grote belangstelling. Sanders gaat namelijk sinds een jaar naar de kerk. Voor wie hem niet kent: Sanders is schrijver en journalist. Jarenlang had hij niets met geloof. Tot hij vorig jaar ‘op proef’ ging geloven. Hij zocht een kerk, vond er één en zit er nu (bijna) wekelijks. Hij doet in Trouw en andere media verslag van zijn ervaringen.
Ik sla altijd een beetje door in bepaalde dingen. Toen ik het meubelmaken ontdekte, maakte ik het ene na de andere Rietveld-werkstuk. U weet wel: de Gerrit Rietveld van De Stijl. Het was een mooi contrapunt voor mijn dagelijkse werk. Altijd maar luisteren, spreken, vergaderen. Je moet iets met je handen doen, zei ik tegen mezelf. Ik ontdekte in het meubelmaken een uitlaatklep. Totdat mijn vrouw tactisch zei: ‘Ik denk dat we nu wel genoeg Rietveld in huis hebben.'
U leest het goed: ‘twijvend’ staat hier boven. Mijn tekstverwerker kleurt meteen rood. Die kent het woord ook niet. Ik bedacht het dan ook zelf: het is een samentrekking van zwevend en twijfelend. Ik weet niet zo goed wat te kiezen a.s. woensdag. Maar ik ben meer dan een zwevende kiezer. Er zit groeiende vertwijfeling in mijn zweven.
Toen we op ons vakantieadres kwamen, viel het me meteen op: het was er doodstil. De overgang was bijna te groot. Alsof de plotselinge stilte even iets onheilspellends had. Het stormde nog in mijn hoofd. Ik had het erg druk gehad. Dan is de overgang naar de stilte zoiets als vanuit een moordende hitte een auto instappen met airconditioning. Je kunt er duizelig van worden.
Eenzaamheid – dan denk ik al snel aan ouderen. Niet aan studenten. Die hebben immers de tijd van hun leven. Dat wordt toch altijd gezegd? ‘Mijn studietijd was de mooiste tijd van mijn leven.’ Studeren: je denkt aan jong en zorgeloos zijn. En vooral: aan feesten.
Als een kerklid verhuist, krijgt zijn/haar kerk automatisch een bericht. De kerkelijke ledenadministratie is namelijk gekoppeld aan de basisadministratie van de burgerlijke gemeente. Zo weten kerken waar hun leden blijven. Er is er één ‘maar’: in 2018 komt er een einde aan deze regeling.
Ik heb een knipperlicht-geloof. Het gaat aan-uit-aan-uit. Niet eens met vaste regelmaat. Dat zou nog enige stabiliteit geven. Maar soms is het aaaaan-uit-aan. Een andere keer: aan-uiiiiit-aan.
Het is het einde van het jaar. Tijd voor allerlei lijstjes. De beste pop-albums van het afgelopen jaar. De beste boeken die je las. Helemaal niet zo gek om eens terug te kijken. Je maakt de balans op. Wat vond je mooi? Wat bleef hangen?
Laat ik de volgende stelling eens in uw midden gooien: ‘Er zijn geen grotere vijanden van het leven op aarde dan wetenschap en techniek.’ Zou dat kunnen kloppen? Ik neem u mee in een klein denkexperiment met een wending aan het eind.