Wie weet nog wat hij vorige week deed, at of wat er precies in het nieuws was? Je moet soms diep nadenken. Maar foto’s, agenda’s, kranten, gedichten kunnen bepaalde dagen bevriezen in blijvende beelden en woorden. Dat geldt ook voor deze schijnbaar willekeurige dag in februari, vandaag 54 jaar geleden. De Amerikaanse schrijver-boer Wendell Berry zette hem vast in een kort gedicht.
WENDELL BERRY
2 februari 1968
In het donker van de maan, in een sneeuwbui, in hartje winter,
breidt oorlog zich uit, sterven families, de wereld in gevaar,
bewandel ik de rotsige heuvel, klaver zaaiend.
(Vertaald uit: New Collected Poems 2012)
Op 2 februari 1968 beheerst de Vietnamoorlog het nieuws. ‘De Telegraaf’ meldt dat de Amerikaanse president Johnson de bombardementen op Noord-Vietnam niet zal staken. Op de voorpagina van ‘Het Vrije Volk’ staat de iconische en gruwelijke foto van de standrechtelijke executie van een Vietcong-officier door het hoofd van de Zuid-Vietnamese politie.
De oorlog, waar Wendell Berry over spreekt, moet wel deze zijn. Het gedicht verwoordt de grote tegenstellingen in zijn leven. Deze dichter-boer is ook (vredes)activist, intens betrokken bij het wereldleed. Tegelijk gaat het gewone leven op zijn eenvoudige boerderij door. Het gedicht is daarmee ook een beeld voor de mens van vandaag: het gewone, kleine leven levend met een permanente, krankzinnige achtergrond van vaak gruwelijk wereldnieuws. Eén dag uit 1968 staat voor al onze dagen.
Voor velen heeft de coronacrisis grote gevolgen (gehad?). Denk aan de horeca en de cultuursector. Maar ook aan de jongeren, van wie steeds meer duidelijk wordt dat zij psychisch en sociaal op achterstand zijn gezet. Maar ook kerken dragen de gevolgen. Al lijken die ‘klein bier’ in vergelijking met de enorme frustraties van anderen, ze zijn er wel.
Woensdag gedichtdag. Het is februari. Voorzichtig dienen zich tekenen van de lente aan. Maar alles kan nog toegevroren worden. Daarover gaat onderstaand gedicht van Marjoleine de Vos. Het start met een ongemakkelijk moment in een relatie. Wat dat met de lente te maken heeft? Lees maar.