Poëzie sprokkelen (40): Wendell Berry – Sabbat gedicht 1985 VI

De Amerikaanse schrijver, dichter, essayist, activist én boer (!) Wendell Berry zal bij leven en welzijn op 5 augustus van dit jaar negentig jaar worden. In Nederland is hij niet zo bekend, maar in Amerika geldt hij als een van 's lands grootste schrijvers. Daarom deze weken regelmatig een gedicht van hem (door mij vertaald). Gevolgd door een korte kanttekening. Dit keer één van zijn 'Sabbath Poems': gedichten die hij schrijft op of na zondagswandelingen.

WENDELL BERRY

Sabbat gedicht 1985 VI

Leven vergeeft zijn verwoestingen:
nieuw gevormd door verlies gaat het door.
Luther Penn, onze buurman,
nog steeds in onze gedachten, zal niet meer
naar de monding van de kreek komen
om te vissen in april. Het jaar
rijpt. Bladeren vallen. Op de open plekken
waar de oude bomen werden gekapt,
en die de grond tonen aan de hemel,
bloeit de snakeroot wit,
en geeft glans aan de wereld.
Mier en kever scharrelen door
heroïsche doorgangen, gaan tot stof:
hun pantser rolt in de aarde.
Brede vleugels gaan de bosjes in, vouwen zich
en zijn stil, openen en gaan.

(Vertaald uit: This Day. Collected & New Sabbath Poems. 2013)

De cirkel van het leven – daarover gaat dit gedicht. De verteller gebruikt beelden uit de natuur, maar in het centrum staat natuurlijk zijn buurman, met naam en toenaam: Luther Penn. Hij is er niet meer. Hij zal nooit meer uit vissen gaan in april. Hij is als een van die oude bomen die werden gekapt.

Het verlies van de buurman wordt geplaatst binnen het perspectief van de cirkelgang van de natuur. De open plekken waar eens de bomen stonden, tonen de grond aan de hemel en scheppen ruimte voor nieuw leven: witte bloemen die glans geven aan de wereld. Het een biedt plaats aan het ander.

Het leven gaat door – het zou platte een dooddoener kunnen zijn. Maar in dit gedicht met die prachtige beelden biedt de natuur troost. Insectenvleugels vouwen zich en zijn stil, openen en gaan. Suggereert de verteller dat ook het leven van Luther Penn op de een of andere manier doorgaat? De gedaanteverwisseling van de genoemde insecten duidt erop.

Het leven vergeeft zijn eigen verwoestingen. Je zou het ook anders kunnen zeggen: het leven slaat wonden, maar wij hebben niets anders om aan te helen dan het leven zelf. Aan de snakeroot (‘Ageratina’) bijvoorbeeld. Die bloeit inderdaad prachtig. Schepping is ook herschepping.