Elvis

Als liefhebber van Elvis moest ik natuurlijk meteen de met veel toeters en bellen aangekondigde film zien. Maar zou het niet te lang duren? Meer dan tweeëneenhalf uur – dat is een hele zit en ik houd niet zo van films die dan al snel te langdradig worden. Maar het bleek óm te vliegen. Meeslepend en betoverend zijn voor mij de sleutelwoorden.

Meeslepend omdat de film je met vaart van begin tot het einde gevangen houdt met het verhaal van Elvis’ leven. Betoverend omdat ik af en toe het surrealistische gevoel had naar Elvis zelf te kijken! Acteur Austin Butler speelt hem zo goed dat het bijna eng werd. Dictie, lichaamstaal – het leek voor even reëel wat veel fans denken: Elvis is alive. Vooral de verfilming van de beginjaren vond ik magisch. Je realiseert je als kijker weer eens extra hoezeer de in de aard verlegen Elvis in zijn eentje een muzikale (en seksuele!) revolutie veroorzaakte. En: je bent er even als het ware zelf bij. Een grootse acteerprestatie.

Iets dergelijks geldt ook voor acteur Tom Hanks die Elvis’ manager Colonel Parker speelt. De film vertelt het verhaal grotendeels vanuit zijn perspectief. Soms wel een beetje over de top, maar dat was te verwachten van regisseur Baz Luhrmann, die de reputatie heeft de dingen zwaar aan te zetten (o.a. in ‘The Great Gatsby’). Maar gelukkig bleef het hier binnen de perken waardoor de film een realistische kijk biedt op het louche zakendoen van Parker en het tragische leven van Presley.

De film toont Elvis vooral als slachtoffer van de uitgekookte Parker (wiens echte naam Dries van Kuijk was – hij was Nederlander). En inderdaad, elke biografie van Elvis toont hoezeer Parker er op uit was om van Elvis gaandeweg een aangepaste artiest te maken die hij als een melkkoetje ging gebruiken om zijn eigen gokverslaving te kunnen bekostigen. Zo kwam Elvis steeds verder van zijn wortels af te staan: de rock-‘n-roll en de gospel.

Wat de film ietwat onvoldoende toont is hoezeer Elvis zich alles liet aanleunen. Met name zijn filmcarrière krijgt weinig aandacht. Het verhaal gaat al snel over naar de beroemde come back-show in 1968 (hier prachtig verfilmd!). Maar Elvis heeft lang geloofd in zijn droom om een tweede James Dean te worden. Kritiekloos liet hij zich oppervlakkige scripts aansmeren. De meer dan 30 films waarin hij speelde werden dan ook steeds onbenulliger. Maar ja, het geld kwam wel binnen.

Natuurlijk: zelfs een film van tweeëneenhalf uur kan niet alles uitputtend behandelen. Het zij de regisseur dan ook vergeven. Ook omdat de rest van het verhaal briljant in beeld is gebracht. Hoewel briljant misschien niet het juiste woord is voor de tragiek van het levensverhaal. We zien Elvis steeds verder wegzakken in de modder. Zijn huwelijk gaat eraan en hij houdt zich op de been met pillen. Ademloos volg je als kijker die teloorgang. En je zou vanuit je bioscoopstoel willen roepen: ‘Neem het toch niet langer! Zet Parker aan de dijk!’ Op een dag neemt Elvis het ook niet langer. Maar hij blijkt dan al teveel gevangen in de tentakels van zijn manager. En we kennen de afloop.

De film besluit met een stukje van Elvis zelf: een opname van het allerlaatste lied dat hij zong – ‘Unchained melody’. Toen pas kreeg ik een brok in mijn keel. Want hoe briljant Austin Elvis ook speelt en hoezeer hij je ook in de ban houdt met zijn spel, echt geraakt werd ik pas bij dit eind.

Elvis’ leven staat symbool voor veel. Ook voor de harteloze muziekindustrie die al zoveel mensen kapot maakte. Dat deze in de aard zo beleefde, verlegen,  bescheiden en vooral ook: gelovige (jonge)man, die met zijn grote gaven in zijn eentje een muzikale en seksuele revolutie veroorzaakte – dat hij zo te gronde werd gericht, blijft de harten raken. Dat maakt de film tot een schot in de roos.