Shtisel

Er zijn al veel lovende woorden over de eerste twee seizoenen van deze Netflix-serie geschreven. Daarom werd uitgekeken naar het derde. We werden niet teleurgesteld. Wat een heerlijk breekbare mensen zijn het, de leden van de joods-orthodoxe familie Shtisel! Al roepen ze behalve mededogen soms ook wel irritatie op.

De familie woont in een orthodoxe wijk van Jeruzalem. Hoofd van de familie is rabbijn Shulem Shtisel. De kijker heeft hem in het vorige seizoen weduwnaar zien worden. Zijn zoon Akiva is inmiddels ook weduwnaar. Dat laatste kwam voor mij uit de lucht vallen. Had ik iets gemist in de vorige serie? Hoe dan ook, Akiva is inmiddels alleen, maar heeft wel een kind.

Vader en zoon zijn onhandige personen. Shulem denkt dat hij heel wat is, maar heeft niet altijd door dat hij weinig gezag heeft bij anderen, familie of niet. En bovendien neemt hij vaak domme beslissingen. Hij ligt ook voortdurend overhoop met zijn broer Nuchem en maakt ook van zijn werk als leraar van een cheder-school soms een potje. En toch wekt hij je sympathie.

Akiva is uit een zelfde soort hout gesneden. Hij gaat weliswaar een heel eigen weg (hij is kunstenaar), maar hij is een brekebeen in zaken en relaties. Een groot deel van dit derde seizoen draait om de schilderijen die Akiva maakte van zijn overleden vrouw. Hij kan er goed geld voor krijgen, verkoopt ze aanvankelijk ook, maar wil ze vervolgens ook weer terug. Zo ontmoet hij de kunstverzamelaar Racheli. Er begint voorzichtig iets te groeien tussen de twee. Maar Akiva lijkt maar niet los te kunnen komen van zijn overleden vrouw.

Daaromheen volgt de serie het leven van de andere familieleden: dochter Gitti en zoon Zvi Arye en hun beider gezinnen. Het voert te ver om dat hier allemaal te benoemen. Maar in het algemeen kun  je zeggen: de serie brengt onovertroffen in beeld hoe ook ultra-orthodoxe mensen leven tussen verlangens en staaltjes van grootsheid enerzijds en miskleunen en tekorten anderzijds. Ze hebben pijnlijk menselijke trekjes.

Zoals gezegd: dat roept soms mededogen op, maar ook irritatie, vooral daar waar je als kijker denkt: Pak het eens anders aan, man. Of vrouw, want die kunnen er ook wat van. Maar je gaat van hen houden. Het slot (waarvoor een mooie vorm van terugblik is gevonden) ontroerde me. Ik zal ze gaan missen, deze mensen die – net als ieder ander – zich door het leven moeten rommelen.