Wat moet er nog gezegd worden over het nieuwste album van Bob Dylan? Meteen al bij verschijnen brak er een dam door van uitermate lovende recensies. ‘Dylan at his lyrical best’ (The Guardian). ‘Bob Dylan Still Bristles on ‘Rough and Rowdy Ways’’ (The New York Times). ‘Precies de juiste plaat voor dit moment’ (Het Parool). ‘De nieuwe Bob Dylan is een traag, woordrijk en verslavend meesterwerk’ (NRC).
‘Rough and Rowdy Ways’ is Dylan’s 39ste studioalbum. Na een aantal cd’s met American Standards werd het hoog tijd dat er weer eigen werk van Dylan verscheen. ‘Tempest’ is immers alweer van 2012. Maar velen gingen er vanuit dat de creatieve bron van de bard uit Minnesota was opgedroogd. Niets is minder waar, zo blijkt nu. Op zijn 79ste maakte hij een van zijn meest indrukwekkende albums.
Wat er zo bijzonder aan is? Allereerst: alle nummers zijn raak. Nergens zakt het niveau in. Vervolgens: de muzikale diversiteit is groot. Het folky ‘I Contain Multitudes’ wordt afgelost door het bluesy ‘False Prophet’, gevolgd door het jazzy ‘My Own Version Of You’ en ga zomaar door. En dan dit: Dylan-exegeten kunnen hun tanden weer zetten in de teksten.
Ook deze teksten laten weer genoeg te raden over. Zoals we gewend zijn van Dylan horen we ook nu weer veel verwijzingen naar de populaire en klassieke cultuur. Popmuziek, literatuur (Walt Whitman: ‘I contain multitudes’!), de Bijbel, de Griekse mythologie – Dylan put weer lustig uit vele bronnen om het gevondene te ‘vermaken’ tot een nieuw concept of verhaal.
Maar ook minder intertekstuele liederen maken indruk. ‘I’ve Made Up My Mind To Give Myself To You’ is rijp om weer door anderen gecoverd te worden – zoals ‘Make You Feel My Love’ van het album ‘Time Out Of Mind’ dat door Adele op de plaat werd gezet. En over ‘Time Out Of Mind’ gesproken: vanaf toen (1997) vond Dylan een nieuw soort toon in zijn werk waarvan dit nieuwe album wat mij betreft het hoogtepunt is.
Ook nu weer, net als destijds met ‘Highlands’, een buitensporig lang nummer: ‘Murder Most Foul’ waarin de dood van Kennedy wordt bezongen, maar dan binnen de context van de muziekgeschiedenis van de jaren vijftig en zestig. Er is waarschijnlijk geen song waarin zoveel muziektitels en artiesten worden genoemd. Episch!
Ontroerend is ‘Mother of Muses’ waarin Dylan smeekt of zij nog één keer wil tot hem wil zingen. Want het einde nadert: Mother of Muses, wherever you are / I’ve already outlived my life by far. En: I’m travelin’ light and I’m a-slow coming home. Wel, de moeder van de muzen hééft voor hem gezongen, zo kunnen we nu wel concluderen.
Absoluut hoogtepunt van dit magistrale album is wat mij betreft ‘Key West (Philosopher Pirate)’ waarbij het meest zuidelijke puntje van Florida lijkt te staan voor een hiernamaals of een paradijs waar de zanger naar op weg is. Is het zijn zwanenzang? Ik hoop natuurlijk op nog meer van dit soort albums (of op het gospelalbum dat hij ooit in het vooruitzicht stelde). Maar als dit Dylan’s zwanenzang is, dan is dit nummer wat mij betreft alles in één.
Alleen al om het refrein waarmee het indrukwekkende lied met de melancholieke accordeon en de slepende bas besluit, zou ik mijn halve cd-kast willen geven – dat zou mijn toevoeging zijn op alle lofzang die al klonk op dit album:
Key West is the place to be
If you’re looking for immortality
Key West is paradise divine
Key West is fine and fair
If you lost your mind, you’ll find it there
Key West is on the horizon line
Al meteen vanaf de eerste seconden is het duidelijk: dit wordt een rockalbum. Stevig en pakkend gitaarwerk van Stuart Mathis en Williams zelf bepalen de toon. Ze is van vele markten thuis, Lucinda. Lag de nadruk in haar werk lange tijd op folk en country, haar muziek is in de loop der tijd wat ruiger geworden. Maar of het altijd beter wordt? Ik twijfel.
Ray LaMontagne is een duizendpoot. Op zijn nieuwste album tekent hij niet alleen voor de bespeling van alle instrumenten, maar ook nog voor de productie, de techniek en de mix. O ja, en alle songs zijn natuurlijk van zijn hand. Een vakman, die LaMontagne.