Stilte. Over de Stille Week

Stilte wordt een schaars goed. Het stilste moment in onze regio is zondagmorgen. Ik weet dat uit eigen ervaring. Ik probeer elke dag te beginnen met meditatie en gebed. Dat doe ik meestal buiten, in de tuin. Door de week is er dan altijd lawaai. Voorbijrijdende auto’s en brommers. Scholieren op weg naar school. Het zoemen van verkeer op de snelwegen. Maar zondagmorgen is het echt stil. Heerlijk!

Over een paar dagen begint de Stille Week. We gedenken de laatste dagen van Jezus op aarde. Echt stil zal het dan niet worden. Het dagelijks leven gaat door. Met alle lawaai van dien. Maar hopelijk merken we het wel in de kerk. Er zijn geen vergaderingen. Geen gesprekskringen. Alleen avondgebeden en diensten. Ze helpen om stil van binnen te worden.

Veel mensen kunnen niet tegen stilte. Ze zijn verslaafd aan lawaai. Het geluid moet helpen om hun innerlijke stemmen te overstemmen. Die innerlijke stemmen kunnen lastig zijn. Het zijn stemmetjes die onrustig kunnen maken. Daarom drukken ze die liever weg.

Maar stilte kan ook ruimte scheppen. Ook voor die innerlijke stemmen. Want ze laten zich vaak niet wegdrukken. Ze steken dan elders de kop op. Ze jagen je op. Daarom kan het heilzaam zijn om ook die onrustige stemmetjes de ruimte te geven. Dan worden ze gaandeweg ook wat rustiger.

Maar het belangrijkste: de stilte kan ook ruimte scheppen voor de innerlijke stem van God. De stilte wordt dan sprekende stilte. Ik gebruik ter inleiding van het stille gebed tijdens kerkdiensten weleens de zin: ‘En zie ons wanneer wij ons hart afstemmen op Uw sprekende stilte’. Ik geloof heilig in die sprekende stilte. Bidden is niet alleen praten, maar ook luisteren naar wat er in de stilte van God te horen is.

Willem Barnard heeft eens een mooi gedicht over die gevulde stilte geschreven:

Zolang er nog ergens iemand bestaat
met wie ik als mens kan spreken
vind ik ook wel een stilte
midden op straat
een stilte die niet kan breken.

Een kostbare stilte van zuiver glas
dat ik zelf
met mijn stem heb geslepen.
Als ik er niet was
en die stem er niet was
had niemand die stilte begrepen.

Maar als Hij er niet was
en Zijn stem was er niet
dan was er van stilte geen sprake.
Alleen maar van zwijgen,
zo hard als graniet
en dat kan je dood eenzaam maken.
Maar de stilte,
dat is een tweestemmig lied,
waarin God en de mens elkaar raken.

Ik wens u een Stille Week waarin dat tweestemmig lied tot klinken komt.