Het woord ‘klimaatverandering’ kent al vele varianten. Klimaatakkoord. Klimaatprotest. Klimaatdrammer. Maar deze kende ik nog niet: klimaatdepressief. Ik kwam het woord vanmorgen tegen toen ik Trouw opsloeg.
Er werd verslag gedaan van een demonstratie van ‘Extinction Rebellion’ in Amsterdam. Een deelnemer vertelt dat hij zich wanhopig, boos en verdrietig voelt. ‘De vooruitzichten zijn gruwelijk,’ zegt hij. En hij weet waarover hij spreekt: hij heeft er promotieonderzoek naar gedaan. Klimaatdepressief is hij ervan, net als veel jongeren, zo concludeert mijn krant.
Klimaatdepressief – het woord zorgde voor een elektrisch schokje in mijn binnenste: wat erg! Ineens moest ik denken aan de videoclip die ik deze week voor het eerst zag. Het is een clip van Billie Eilish. Ik kende haar niet. Maar radio dj Joram Kaat wees me op haar. Ze is nog maar zeventien, maar de Amerikaanse verkocht in drie minuten de complete Ziggo Dome uit.
Ik zag haar clip van het liedje ‘All The Good Girls Go To Hell’. De clip en de tekst zetten me aanvankelijk op het verkeerde been. Mijn eerste gedachte was: Daar is weer zo’n donker nummer vol geflirt met de duivel – Marilyn Manson revisited. Maar toen ik de tekst goed op me in liet werken, zag ik ineens: de hel in de titel is de áárde! En in het liedje wacht alle goede meisjes (en jongens) die hel.
Een aardedonker nummer. Je hoort het in de tekst. Er staat geen strenge Petrus als portier meer voor de poort, want iedereen is uitgenodigd. Maar niet voor een feestje. De heuvels van Californië branden. Het water stijgt. De mensen zijn zichzelf aan het vergiftigen. Er valt niets meer te redden en dus is zelfs de duivel werkloos. De hemel is buiten beeld, omdat de wereld naar de verdoemenis gaat – met alle goede meisjes.
De beelden van de clip ondersteunen het. Je ziet de zangeres als engel uit de hemel vallen. Ze plonst in een smerige poel (olie?). Ze weet zich daar met moeite uit te worstelen vanwege haar van smurrie doorweekte vleugels. Maar vervolgens sleept ze haar natte zwarte vleugels als een zware last voort, terwijl achter haar de wereld in brand vliegt.
Zeventien jaar is ze nog maar. Wereldberoemd, maar klimaatdepressief. En miljoenen jongeren herkennen zich in haar. Wat een niet te tillen last dragen ze al met zich mee.
Nee, schamperende witte mannen van middelbare leeftijd in pakken met stropdassen: Greta is niet alleen.
Vorige week was op tv de documentaire ‘De terugkeer van drs. P.’ te zien. Heinz Polzer alias drs P. werd bekend van absurdistische liedjes en rijmpjes. Humor was zijn meest bekende eigenschap. Maar zijn leven kende ook tragiek. Er ging het een en ander scheef in zijn huwelijk. Met verdrietige gevolgen.
Ik begon ermee toen ik in mijn tweede gemeente kwam. De kerken waren er groot en vol. Leuk misschien, maar ik had al snel het gevoel dat ik in die grote overvolle kerken het contact met de kerkgangers kwijtraakte. Ik ontwikkelde daardoor zelfs een vorm van kanselvrees. De nachten vóór de zondag lag ik panisch wakker. Toen besloot ik tot wat ik dertig jaar vol zou houden: mijn preken uit het hoofd te leren.